۴۰ درصد آلودگی هوای تهران مربو ط به ۱۰ درصد خودروهای فرسوده است
آلودگی شهر تهران و تردد حدود ۵ میلیون خودرو در تهران که نیمی از آن مشمول معاینه فنی هستند، مشکلات و معضلاتی را برای پایتخت بهوجود آورده است که در برخی فصول سال بهویژه پاییز و زمستان ، با وارونگی هوا (اینورژن) روبرو میشویم که نفسکشیدن را برای شهروندان تهرانی سخت میکند، لذا لازم است مسئولان و دستاندرکاران رفع آلودگی هوا چه دولت، چه وزارتخانههای مسئول و شهرداری به جد این مسأله را پیگیری و با راهحلهای اساسی از بروز آلودگی هوا جلوگیری کنند یا آن را کاهش دهند تا مردم بتوانند به راحتی نفس بکشند.
مهندس حسین مقدم مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودروهای شهر تهران در گفتگو با خبرنگار ما، به مسائل و مشکلات این ستاد در زمینه آلودگی خودروها پرداخت که ماحصل آن به شرح زیر از نظر میگذرد:
* فاز ۳ طرح کاهش (مقابله با خودروهای فرسوده و کاربراتوری) به کجا انجامیده است؟
بر اساس مطالعات شهرداری، ۴۰ درصد آلودگی هوای تهران مربوط به ۱۰ درصد خودروهای فرسوده است، یعنی اگر مسئولان و دستاندرکاران امر بتوانند تکلیف خودروهای فرسوده و کاربراتوری را مشخص و آنها را از رده خارج کنند، بخش زیادی از مشکلات آلودگی هوای تهران حل میشود.
مقرر شده بود فاز ۳ طرح کاهش از دیماه ۹۵ با جلوگیری از خودروهای فرسوده و کاربراتوری، اجرا شود که متأسفانه این طرح هیچ زمانی شرایط اجرایی پیدا نکرد. به نظر ما باید در اجرای این طرح یک عزم جدی بین وزارت کشور و پلیس راهور به وجود بیاید. خوشبختانه زیرساختهای این طرح از نظر تکنولوژیکی و نصب دوربینها آماده است، اما برای اجرا چون ممکن است تبعات اجتماعی و اقتصادی به دنبال داشته باشد، اجرا نشده است. حدود ۳۰۰ ـ ۴۰۰ هزاردستگاه خودرو فرسوده در تهران بلاتکلیف هستند، ضمن اینکه خودروهای کاربراتوری قطعاً تعداد بیشتری را شامل میشود که آمار آن در دست ما نیست. قاعدتاً منطقه طرح کاهش چون منطقه وسیعی را شامل میشود، مسئولان را دچار مشکل میکرد که با توجه به شرایط چند سال اخیر کشور و بحث تحریمها و مشکلات اقتصادی، امکان اسقاط خودروهای فرسوده و جایگزینی آنها به سهولت وجود نداشت، در نتیجه این طرح هم بدون نتیجه ابتر مانده است.
* طرح شناسایی خودروهای فاقد معاینه فنی با دوربینهای شهر تا چه میزان موفق بوده است؟
بررسیها نشان میدهد که خودروهای فاقد معاینه در شهر تردد نمیکنندو اگر هم به هر دلیلی تردد کنند، دوربینها ، آنها را جریمه میکنند. بنابراین میتوانیم این نتیجهگیری را داشته باشیم چون جریمه خودروها۵۰ هزار تومان است، قید تردد در شهر را بزنند. البته بررسیهای میدانی نشان داده است که ۱۰ درصد خودروهای سنگین که در تهران تردد میکنند، فاقد معاینه فنی هستند و به گفته رانندگان ، جریمه ۵۰ هزار تومانی اهرم بازدارندگی برای آنها محسوب نمیشود و آنها این مبلغ را جزو هزینه کامیون خود به حساب میآورند. در این زمینه گزارشی تهیه شده و به دستگاههای ذیربط ارائه شده که این مبلغ جریمه نمیتواند بازدارنده باشد و باید در این زمینه تصمیم درست و منطقی اتخاذ شود.
۲ میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو مشمول معاینه فنی
* در ۱۰ ماه امسال حدود یک میلیون خودرو معاینه فنی و حدود ۳۷ درصد هم از معاینات مردود شدند. آیا با توجه به کثرت خودروها، این میزان مراجعه و مردودی قابل قبول است؟
در این مدت یک میلیون و ۳۷۸ هزار و ۸۱۶ دستگاه خودرو معاینه شدهاند که در مراجعات اولیه ۹۸۸ هزار دستگاه مراجعه کردند و در مراجعه دوم یک میلیون و ۳۷۸ هزار و ۸۱۶ دستگاه را شامل میشود. بر اساس بررسیها دو میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو مشمول معاینه در تهران داریم که حدود ۵۰ ـ ۴۰ درصد آنها به مراکز معاینه فنی تهران و بقیه به مراکز اقماری و شهرستانها مراجعه میکنند که طبق آییننامه نحوه انجام معاینه فنی و صدور برچسب طبق مصوب دولت، گواهی صادره از مراکز ذیصلاح در کشور دارای اعتبار است.
البته برخی ممکن است مدارک معاینه را جعل کنند که به شدت آنها را کنترل میکنیم و بعضاً وقتی مشخصات صاحب خودرو وارد سیستم میشود، معلوم خواهد شد که مدارک جعلی است و صاحب خودرو ۴ ـ ۳ میلیون تومان جریمه خواهد شد.
ما به دنبال آن هستیم که خودروهای تهران به مراکز معاینه فنی پایتخت مراجعه کنند، چون با توجه به شرایط آب و هوایی، توپوگرافی، ارتفاع و جغرافیایی، تهران شهر آلودهای است و به اعتقاد ما بهتر است مراکز معاینه فنی با دقت و درستی ، خودروها را معاینه کنند. حال سئوال ما این است که چرا خودروها باید با همه سختیها از یک شهر دور افتاده برای معاینه به تهران بیایند یا بالعکس؟
جلوگیری از تردد خودروهای قدیمی
* چه نوع خودروهای داخلی و خارجی شامل انجام معاینه فنی میشوند؟
امسال خودروهای شخصی مدل ۹۴ داخلی و قبل از آن و ۲۰۱۶ میلادی برای خودروهای خارجی و قبل از آن و از اول فروردین ماه ۱۴۰۰، تمامی خودروهای مدل ۹۵ داخلی و قبل از آن و خودروهای خارجی مدل ۲۰۱۶ و قبل از آن باید معاینه دریافت کنند.
* تعداد مراکز معاینه فنی خودرو در تهران چه تعداد است و آیا این تعداد جوابگوی مراجعان خواهد بود؟
۵۴ خط مکانیزه معاینه فنی خودروهای سبک در ۲۳ نقطه تهران (۱۶ مرکز ثابت و ۷ مرکز سیار) در تهران فعالیت میکنند. همچنین ۱۰ خط معاینه موتورسیکلت در ۵ مرکز فعالند و سه مرکز هم ویژه خودروهای سنگین در نظر گرفته شده که در برنامه ستاد، راهاندازی چند مرکز هم پیشبینی شده است.
موتورسیکلتها در تهران رها هستند
* موتورسیکلتها باعث آلودگی زیادی در پایتخت شدهاند. راه جلوگیری و کنترل آنها چگونه خواهد بود؟
۵ر۲ میلیون موتورسیکلت در شهر تهران رها هستند و از این تعداد فقط یک درصد به مراکز معاینه فنی مراجعه میکنند که در مجموع نه اعتقادی به معاینه فنی دارند و نه پایبند رعایت مقررات رانندگی هستند، اما نقش بسزایی در آلودگی هوا دارند، در حالی که مراکز معاینه فنی با اختصاص ۱۰ خط میتوانند به طور مستمر موتورسیکلتها را معاینه و کنترل کنند. ضمن اینکه مسئولان هم باید با عزم جدی و جلوگیری از ترددآنها، معاینه فنی را به یک فرهنگ عمومی تبدیل کنند.